سرزمینی حاصل‌خیز به دلیل حضور سه رود جاری کارون و کرخه و دز.
اگرچه آثار بر‌آمده از دل این خاک از تاریخی شش تا نه هزار ساله حکایت دارد.
و حالا ما این‌جاییم. در یکی از قدیمی‌ترین سکونت‌گاه‌های جهان. در شوش. در آغاز سفری اسرار‌آمیز.
یادگارهای هخامنشی
با پایتخت زمستانی هخامنشی‌ها سفر را آغاز می‌کنیم. با آنچه از شهر شاهی و کاخ‌های داریوش و اردشیر هخامنشی باقی مانده است.
نمایی از قلعه شوش یا قلعه آکروپل. این قلعه خیلی قدیمی نیست، اما بر بقایای قلعه باستانی ساخته شده است. عکس: پایگاه اینترنتی نظام مهندسی خوزستان
کاخ آپادانا به دستور داریوش بر تپه‌های باستانی عیلامی ساخته شد و کاخ شاوور در کرانه رود شاوور در زمان اردشیر دوم. بناهایی سنگی با تزیینات آجر لعاب‌دار که اگرچه امروز اندکی از آن باقی مانده، اما همین اندک هم از روزگار شکوهش خبر می‌دهد. بناهایی بسیار شبیه به آنچه در تخت جمشید می‌شناسیم. ستون‌ها و تالارها و دروازه‌ها، طرح گل نیلوفر و شیر و اسب بالدار و صف سربازان جاویدان.
نفسی از تاریخ
در این‌جا تاریخ نفس می‌کشد. این‌جا موزه شوش است. موزه‌ای که در محوطه باستانی شوش ساخته شده و یادگارهای عصر پیش از تاریخ، دوره عیلامی، هخامنشی، اشکانی و ساسانی، تندیس‌ها، ظرف‌ها و ابزارهای مفرغی و سفالی و سنگی و... را در خود دارد. این‌جا در تاریخ غرق می‌شویم.
نمونه‌ای از اشیای به دست آمده درحفاری‌های تپه‌های شوش. این بز در نقش‌های به دست آمده از جهان باستان بسیار دیده شده است.
ایستاده بر خاک باستان
در روزگار دور دور، وقتی این سرزمین پایتخت عیلامی‌ها بود، این‌جا، بر این تپه مرتفع، قلعه‌ای ایستاده بود. سال‌ها بعد، یعنی حدود 120سال پیش، گروه باستان‌شناسی فرانسوی قلعه آکروپل را بر خرابه‌های آن بنا کردند. این قلعه که البته شباهت زیادی به قلعه‌های قرون وسطی دارد، با استفاده از خشت و آجرهای باقی‌مانده از بناهای باستانی ساخته شده و هنگام حفاری و ساخت آن اشیای ارزشمندی به دست آمده است.
از کاخ‌های هخامنشی در شوش آثار کمی باقی مانده که بیشترش در موزه‌ها نگهداری می‌شود. این تندیس باقی‌مانده از سر ستونی با کله اسب است. عکس: پایگاه اینترنتی میراث فرهنگی
بر این گنبد پلکانی
این‌جا پر از کوکوی کبوتر است. این گنبد زیبا تنها چشم‌نواز زائرها و گردشگرها نیست. کبوترها هم این گنبد پلکانی را بسیار دوست دارند بر آن منزل می‌کنند.
بقعه دانیال نبی ع؛ گنبد پلکانی این بقعه از نمادهای استان خوزستان است. عکس: پایگاه اینترنتی کتابخانه آستان حضرت دانیال ع
شوش را امروز به نام این پیامبر می‌شناسند؛ شوش دانیال. پیامبری از پیامبران بنی‌اسرائیل.
از تاریخ ساخت بنای اولیه این مقبره اطلاع دقیقی در دست نیست. گنبدش بر اساس معماری سنتی خوزستان ساخته شده و بنایش در طول سالیان بازسازی یا تکمیل شده است.
چغازنبیل یعنی زنبیل وارونه
از جنوب شرقی شوش حرکت می‌کنیم تا به چغازنبیل برسیم. بنایی که آن را زیگورات می‌نامند، یعنی بنای هرمی شکل و پلکانی. این معبد عظیم در زمان ساختش، یعنی بیش از دوهزار سال پیش، پنج طبقه داشت که امروز تنها دو طبقه از آن باقی مانده است. این معبد را اونتاش‌گال، پادشاه عیلامی ساخته بود.
زیگورات چغازنبیل در زمان ساخت پنج طبقه داشت. شکل فرضی آن را رومن گیرشمن، باستان‌شناس فرانسوی طراحی کرده بود.
چغازنبیل یکی از آثار تاریخی ایران است که در سازمان یونسکو ثبت شده.
تصفیه خانه آب چغازنبیل از شگفتی‌های این معبد است. آب رودخانه کرخه در 45 کیلومتری چغازنبیل به این معبد هدایت و تصفیه می‌شد. و حالا ما این‌جاییم. ایستاده بر خاکی که هنوز رازهای زیادی در دل خود دارد.
